Ayrımcılık yapılamaz
Norveç'te herkes aynı haklara sahiptir ve HIV hastası olsanız bile aynı hak ve yasalara tabisinizdir.
Norveç'te, HIV hastası oldukları için insanlara karşı ayrımcılık yapmak ve insanlara eşit davranmamak yasaktır. Bu herkesin hem kişisel, hem profesyonel hem de aile yaşantılarında eşit fırsatlara sahip olması gerektiği anlamına gelir. Bu Eşitlik ve Ayrımcılıkla Mücadele Yasası tarafından dayatılır.
Eğer ayrımcılık yaşıyorsanız, Eşitlik ve Ayrımcılıkla Mücadele Kamu Denetçiliği Kurumundan tavsiye ve rehberlik alabilirsiniz.
Başkalarını bilgilendirmek
Norveç'te, HIV veya AIDS taşıdığınızı başkalarına söyleme zorunluluğunuz yoktur ve kime söylemek istediğinize siz karar verirsiniz.
Norveç'te, hiv ve HIV ile ilgili tıbbi sorunlar bir bulaşıcı hastalık uzmanı tarafından tedavi edilir, ancak pratisyen hekim HIV tanısını, diğer hastalıkların tedavisini etkileyebileceğinden ötürü bilmelidir.
Eğer HIV için ilaç alıyorsanız, başka hastalıklar için size verebilecekleri diğer ilaçların HIV ilaçları ile uyumlu olmasını sağlayabilmeleri için tüm doktorlarınızı bilgilendirmelisiniz.
Başka kişilere HIV bulaştırmak
Norveç'te, başkalarına kasıtlı olarak HIV bulaştırmak veya diğer kişinin bu riski almaya rızası olmadan onları hastalık kapma riskine maruz bırakmak yasalara aykırıdır. Bu durum hem istikrarlı bir ilişkide hem de diğer cinsel partnerler için geçerlidir.
Başkalarına bulaştırmaktan kaçınmak için mümkün olan şeyleri yaparsanız cezalandırılmazsınız. Şu durumlarda cezalandırma uygulanmaz:
- İlaçlarınızı alıyorsanız ve başarılı şekilde HIV tedavisi alıyorsanız (kanda çok düşük viral yük).
- Seks yaparken prezervatif kullanıyorsanız.
- Sadece oral seks yapıyorsanız.
- Eğer cinsel partneriniz kendini riske maruz bırakmayı kabul ettiyse.
Seks işçiliğinden bulaştırmak, uyuşturucu enjeksiyonu ile bulaştırmak ve anneden bebeğe bulaşması da ayrıca kanun tarafından cezalandırılamaz.
Doktorların sır saklama yükümlülüğü
Prensipte, doktorlar ve diğer sağlık uzmanlarının sizin HIV taşıdığınızı sizin izniniz olmadan kimseye söyleme yetkisi yoktur. Buna iş kurumu (Nav), UDI, sizin işvereniniz, polis, savcılık, aileniz vs. de dahildir.
Gizlilik mükellefiyetinin istisnaları
Eğer tedavi olmadan HIV taşıyorsanız ve doktorunuz birine bulaştıracağınıza veya bulaştırdığınıza inanıyorsa, diğerlerini HIV teşhisiniz konusunda bilgilendirme hakkı olabilir.
Bazı durumlarda, doktor HIV tanısını başkalarına bildirmekle yükümlü olabilir.
Doktor her zaman önce sizinle konuşmalıdır.
HIV ve sağlık sigortası
Eğer HIV taşıyorsanız ve sigorta alırsanız, ve süreç sırasında herhangi hastalığınız olup olmadığı sorulursa, HIV taşıdığınızı belirtmelisiniz.
Yalan söylerseniz sözleşme geçersiz olur.
Bu sizi sigorta hizmetleri konusunda haksız bırakacaktır ve ödemiş olduğunuz parayı geri alamayacaksınız.
HIV ve iş
HIV pozitif iseniz, Norveç’teki herhangi bir kişi gibi hemşirelik, yaşlı bakımı, çocuk bakımı ve gençlik hizmetleri veya gıda işleme vs. alanlarda çalışma hakkınız vardır.
HIV günlük çalışma hayatında bulaşan bir hastalık değildir.
Bir işe başvurmak
Bir iş görüşmesinde işvereniniz size iş hakkında önemli olabilecek soruları sorma hakkına sahiptir. İşveren herhangi teşhise sahip olup olmadığınızı sorma hakkına sahip değildir, fakat iş ile ilgili görevleri yerine getirme yeteneğiniz hakkında sorular sorma hakkına sahiptir. Bu soruları kasıtlı olarak yanlış yanıtlarsanız, işveren bu nedenle sizi daha sonraki bir tarihte işten çıkarabilir.
Eğer iş ile ilgili değilse işvereninize HIV taşıdığınızı söylemek zorunda değilsiniz. HIV taşıdığınızı işvereninize söylemeniz gereken çok az meslek vardır (örneğin denizaşırı bir yerde veya yangına dalan bir itfaiyeci olarak çalışıyorsanız), ve HIV taşıdığınız için yapamayacağınız işler daha da azdır. Eğer patronunuza HIV taşıdığınızı söylerseniz, bu patronunuza iş arkadaşlarınıza HIV taşıdığınızı söyleme hakkı vermez.
Eğer istemiyorsanız, işveren yapmanız gerektiğini söylese bile HIV testi yaptırmanız gerekmez.
HIV taşıyorsanız ve durumunuz başarıyla tedavi edilmiş ise, hasta olma şansınız genellikle HIV taşımayan bir insanla aynıdır.
İşten çıkarma
HIV'iniz olduğu için kovulursanız, buna karşı savaşabilir ve bir avukatı da işin içine dahil edebilirsiniz. Norveç'te HIV olduğu için birini kovmak yasaktır.
