Qof waxaa uu ku qaadi karaa ilmada idhaha dadka uu hayoo HIV gu. HIV waxaa u ku gudbi karaa:
- dhecaanka xubinta taranka ninka;
- dareera gudaha ferjiga haweenka;
- dhiig;
- caanaha naaska.
Biyaha taranka ninka ee qaba cudurka, dhecaanka gudaha ferjiga iyo dhiiga caadada waxay jidhkaaga gali karaan iyagoo sii maraya xuubka xabka dabada, malawadka, dhalfada guska, xubinta taran haweeneyda iyo afka.
Dhiiga xanuunka qabaa waxaa uu gaadhi karaa dhiigaa si toos iyadoo la qaynsado qalabka mudista la isticmaalay ama dhiig shubud.
Kala qaadka dhiig shubistu inta badan kama dhacdo yurub, waayo dhiigaa waa la badhaa in u leeyahay HIV.
Ugu danbaybtii, HIV ga waxa loo gudbin karaa ilmaha xiligaa la umulayo ama naas-nuujinta marka la naas-nuujinayo.
HIV ga laguma kala qaado candhuufta.
Ku faafida galmada
- Galmo gudaha ferjiga ama dabada bilaa koondhomee qof qaba HIV.
- Waxaa jiraa oo kaliyaa khatar yar in aan qaado HIV markaad samaynayso galko afka (haddii biyaha taran ee ninka ama dhiig ka socda qof leh HIV ay gasho afkaaga oo aad leedahay nabur).
Daawaynta saxda ah, qofka qaba HIV way adagtahay sida uu ugudbiyo markuu galmoonayo haddii anuu xidhnayn yahay koondhom.
Gudbinta siyaabo kale
- Hooyo u gudbinaysaa ilmeheeda xiligaa uurka ama umusha ama markay naas-nuujinayso. Dawada saxda, haweenka HIV qabaa waxay dhali karaan caruur caafimaad qaba.
- La isticmaalka qof qaba hiv qalabka irbadaha.
- Gudbitaan dhiig shubis. Inta badan kama dhacdo Yurub, waayo dhiigaa waa laga badhaa in u leeyahay HIV.
Lagu ma kala qaado wada kulan caadi ah
Kumaa qaadi kartid HIV lakulan caadi ah, tusaale ahaan: wada isticmaalka koobabka ama bilaydhyada qof qaba HIV ama taabasho ama isdhunkasho.
Macquul maaha in aad ku garato in uu qof qabo HIV eegmo aad eegtay darteed.
Iska ilaalinta HIV
Dadka qaba HIV way qaadsiin karaa dadkale haddii aanay isdawaynin. Dad badani ma yaqaanaan in ay qabaan HIV. Si aad adiga iyo dadkale u ilaalisid, isticmaal koondhom markaad galmo samaynayso.
