Galmadu waa galmo ay guska oo adagi galo gudaha ferjiga ama dabada.
Gelida gudaha ferjiga
Ninka hamoonayaa waxa kacsan dareenkiisa galmada. Gusku wuxu la bararaa dhiig iska buuxiya. Inta uu adkaado ayuu waynaadaan oo uu istaagaa.
Marka ay haweeneyda hamadeedu kacdo gudaha ferjiga wuu qoyaa. Waxa ay fududaysaa in gusku galo.
Haweeneydu kaliya waxay uursaysataa haddii:
- ay bihaya taranka ninku ka galaan gudaha ferjiga haweeneyda oo ay gaadhaan makaanka iyo haddii
- Haweeneydu ay ku jirto maalmihii bisha ee ay beedkeedu diyaarka ahaayeen.
Haddii aanad doonaynin inaad caruur dhasho iminka, isticmaal uur baajiyaha.
Gelida dabada
Ninka iyo haweeneyda ama labada nin ee galmada samaynaya waxaa uu ka geli karaa guska dabada (galmada dabada).
Waxaa dhici karta inay mudo ka dheer qaadato inta gusku uu galayo dabada marka la barbardhigo gudaha ferjiga. Waa aayar si la iskaga ilaaliyo in waxyeelo ay soo gaadho muruqa dabada. Yara nasi haddii ay ku xanuunto.
Dabadu ma yeelato dheecaan gudaha ah. Waxaa muhiim ah inaad wax sida saliida ah isticmaasho marka aad galmada dabada samaynaso maadaama oo ay xanuun badan tahay.
Haweenku uur kuma qaadaan haddii ay galmo dabada ah sameeyo. Laakiin, iska ilaali in biyaha taranka ninka ay ku dhacaan gudaha ferjiga.
Sababta galmada
Waxaan galmo u samayn kartaa sababo kala gedisan, tusaale ahaan haddii aad doonayso inaad:
- caruur dhasho (kaliya marka xubinta taranka ninku gasho gudaha ferjiga naagta);
- waxaad u samayn kartaa galmada si aad ugu raaxaysato;
- inaad qofka usoo bandhigto jacaylkaaga iyo dareemada kale;
- inaad isku dhawaasho dareento;
- nasasho…
Kala duwanaanshaha
Mar kasta oo aad galmo samayso maaha biyuhu inay kaa yimaadaan. Dad badan ayayna mar kasta biyuhu ka iman.
Waxaad galmada u samayn kartaa qaabab kala duwan: jiif, fadhi, taagni ama foorar.
Waxaajira qaabab kale oo galmo loo sameeyo, marka laga tago galmada.
Kala sheekeyso lamaanahaaga waxa aad doonayso iyo dareemadaada. Waxaad idinka oo wada jira go'aansan kartaan galmada wanaagsan.
Iska ilaalinta xanuunada galmada ku faafa iyo HIV
Waxaad ka qaadi kartaa xanuunada galmada ku faafa iyo HIV galmada. Waxaad isticmaali kartaa koondhom si aad naftaada iyo lamaanahaaga u ilaaliso.